Rzeka Odra od źródła w Oderskich Wierchach po ujście do Bałtyku jest długa 854 kilometry. Czeski odcinek tworzy górny bieg rzeki i sięga po polskie miasto Koźle. Bieg środkowy i dolny o długości 646 kilometrów jest spławny. Pomiędzy dopływami, rzeką Ostrawicą (Ostrawa-Koblow) i Olzą (Zabełków) Odra płynie szeroką doliną, którą w regularnych odstępach czasu nawiedzają powodzie. Wielka powódź nękała Bogumińskie w 1997 r. Tysiącletnia woda zmieniła wtenczas ten zakątek na kilka dni w ogromne jezioro ograniczone ostrawskimi dzielnicami Herzmanice i Koblow, polskimi Chałupkami i Zabełkowem oraz bogumińskimi dzielnicami Skrzeczoń i Zabłocie. Równinne tereny wielka woda dosłownie odcięła wtedy na kilka dni od okolicznego świata.

Dolina Odry od 2007 r. jest częścią obszaru specjalnej ochrony ptaków Heřmanski Staw – Odra – Dolina Olzy, zarazem stała się częścią obszarów chronionych o znaczeniu europejskim Natura 2000. Odcinek Odry na północny wschód od Ostrawy po bogumiński Kopytów w okresie zimy przekształca się w obszar o największej na terenie całego okręgu morawsko-śląskiego koncentracji wielu gatunków kaczek i mew. Zimuje tu na przykład perkozek, kormoran, czapla siwa, czapla biała, łabędź niemy, łyska, bielik, sokół wędrowny, mewa żółtonoga, zimorodek, jemiołuszka, kwiczoł czy rzepołuch. 

W przeszłości meandrujący odcinek Odry na północ od Ostrawy był poddawany regulacji, w martwych ramionach wydobywano żwir i piasek. W 2011 r. Dorzecze Odry przeprowadziło, w ramach kroków przeciwpowodziowych, bagrowanie żwirowych namulisk i pogłębianie koryta na odcinku od Ostrawy po stary most graniczny w Starym Boguminie. W ten sposób m.in. usunięto bentos (zespół organizmów zwierzęcych i roślin związanych z dnem środowisk słodkowodnych), który stanowi główną potrawę ryb. Wskutek usunięcia drzew z koryta rzeki ryby zostały pozbawione naturalnych kryjówek i miejsc sprzyjających rozmnażaniu. Na naturalne bogactwo Odry negatywny wpływ wywarło też masowe karczowanie przybrzeżnych zarośli.

Na lewym brzegu do Odry wpada Koblowski Potok, który wypływa w szilherzowickim Czarnym Lesie. W okolicy, od koblowskiego mostu po osadę Paseki, znajdują się akweny powstałe w wyniku eksploatacji żwiru. Gniazduje tu ptactwo wodne, na przykład perkozy dwuczube i rybitwy rzeczne. Obszar ten od dłuższego czasu monitorują ornitolodzy Alfréd i Jaroslav Kubenkovie, którzy wzdłuż koryta Odry umieszczają budki dla ptaków. Dzięki takim zabiegom znacznie zwiększyła się populacja nurogęsi w Dorzeczu Odry.

Na granicy pomiędzy Ostrawą-Gruszowem a Boguminem-Wierzbicą w XX w. wybudowano śluzę i zaporę sorbcyjną, która powinna minimalizować skutki ewentualnych awarii ekologicznych. Prawy brzeg od Gruszowa po ujście Orłowskiej Strużki, która stanowi trzon zespołu stawów rybnych od Orłowej po Ostrawę-Herzmanice, umacnia wał ochronny. Wzdług dolnego biegu Strużki Dorzecze Odry ma zamiar wybudować wały przeciwpowodziowe, w czasie powodzi potok zagraża bowiem bogumińskim dzielnicom Wierzbica i Pudłów bardziej, aniżeli sama Odra. .

Najrozleglejszym akwenem w dolinie jest Jezioro Wierzbickie w Boguminie-Wierzbicy. Zbiornik powstał  w wyniku eksploatacji żwiru, jest rajem dla wędkarzy i ważnym obszarem dla ptaków wędrownych. Spośród rzadkich gatunków wymieńmy chociażby nura czarnoszyjego, pelikana różowego, kormorana małego, rybołowa, nurzyka, wydrzyka tęposternego, mewę siodłatą czy mewę czarnogłową.